2-11- پژوهش طولی

در این نوع پژوهش داده‌های مربوط به موضوع پژوهش در طول زمان و یا به عبارت دیگر در زمانهای مختلف گردآوری می‌شود

تا تغییرات بر حسب گذشت زمان بررسی شده و به رابطه این متغیرها در طول زمان پی برده شود

لذا تمایز آن با پژوهش مقطعی در بیش از یک بار بودن زمان مشاهده است

در عین حال برای اینکه پژوهش تولید محسوب شود حداقل سه بار یا بیشتر مطالعه از یک منبع مورد نیاز است

بر این اساس مطالعه قبل و بعد به صرف دو بار مشاهده پژوهش تولید طبقه بندی نمی شود.

در این روش به جای اینکه گروه‌های مختلف در یک مقطع زمانی خاص مطالعه شوند یک گروه نمونه منتخب از یک جامعه در فواصل زمانی و موقعیت های مختلف مورد مطالعه قرار می گیرد

این مطالعه بر خلاف پژوهش های مقطعی است که مطالعه در یک نقطه از زمان انجام میشود.

3-11- پژوهش آینده نگر

در این نوع پژوهش مطالعه با انجام یک مداخله در زمان حال شروع و شناسایی معلول های احتمالی در آینده مورد پیگیری قرار می گیرد

از این مطالعه برای شناسایی عوامل موثر در بروز یک پدیده استفاده می شود

با وجود اثربخشی این مطالعات ولی به دلیل زمانبر بودن و هزینه بالای این قبیل مطالعات در عمل کمتر مورد استقبال پژوهشگران فردی قرار میگیرد

جهت حرکت زمان در این پژوهش بر خلاف پژوهش گذشته نگر است.

4-11-پژوهش گذشته نگر

در این نوع پژوهش مطالعه بر اساس :

مشاهده یک معلول در زمان حال آغاز و گذشته او برای شناسایی روابط علت های احتمالی مورد بررسی قرار می گیرد

مطالعه نسبت به آینده نگر کم‌هزینه‌تر بوده

ولی به جهت عدم امکان حذف عوامل مخدوش گر دقت مطالعات آینده‌نگر را ندارد.

5-11-پژوهش سری زمانی

در پژوهش های سری زمانی معمولا موضوع مورد مطالعه به صورت مکرر مورد مشاهده اندازه گیری قرار می گیرد

به طور کلی سری زمانی به دو گروه قابل تقسیم است

طرح سری های زمانی با یک گروه که فقط مقایسه قبل و بعد از زمان متغیر تجربی را انکار می سازد

دوم طرح سری زمانی با چند گروه که در آن امکان دو یا چند مقایسه یعنی مقایسه بعد از اجرا برای گروه های آزمایشی و مقایسه پیش از اجرا برای گروه های کنترل وجود دارد.

در مواردی که برای ارزشیابی و تفسیر روابط علت و معلولی بین متغیرها هیچ گروه مقایسه‌ای در دست نیست می تواند طرح های سری زمانی که نوعی طرح آزمایشهای مکرر محسوب می شود استفاده کرد.

6-11- مقایسه انواع پژوهش از نظر دفعات تماس با جمعیت

موضوع تماس با جمعیت یا تعداد دفعاتی که داده های مربوط به جمعیت گردآوری می شود نیز در تعیین نوع پژوهش موثر است.

اگر داده ها در یک نوبت گردآوری شود مطالعات از نوع مقطعی

اگر در دو نوبت صورتگر مطالعات از نوع قبل و بعد

و اگر سه نوبت یا بیشتر باشد مطالعات طولی محسوب می شود.

12-انواع پژوهش از نظر هدف

پژوهش ها به طور معمول برای نیل به هدف و قصد خاصی انجام میشود .

گاهی هدف از انجام یک پژوهش تشریح و توصیف یک پدیده است .

گاهی به دنبال رد یا پذیرش وجود یک رابطه و یا وجود همبستگی بین دو یا چند متغیر هستیم .

برخی از پژوهش‌ها در جستجوی بررسی تاثیر یک مداخله خاص بر روی متغیر هستند.

لذا با توجه به هدفی که در یک پژوهش می‌توان تعقیب کرد نوع پژوهش نیز می تواند متفاوت باشد .

بر این اساس شاهد طبقه بندی پژوهش به چهار گروه پژوهش یعنی اکتشافی تبیینی و توصیفی تحلیلی هستیم.