مبانی طبقه بندی پژوهش 1

1-مقدمه

این فصل ، با مرور مفاهیم روش پژوهش آغاز و با معرفی منطق و مبانی طبقه بندی انواع پژوهش، معیارهای رایج در طبقه بندی را مورد بررسی قرار می دهد.

شناخت پارادایم های پژوهشی به درک بهتر فلسفه پژوهش ها کمک می نماید .

بر این اساس در این فصل انواع پارادایم های پژوهشی مورد مقایسه قرار گرفته اند.

2- روش پژوهش و ویژگی های آن

واژه «روش» که از واژه یونانی «متا» به معنای «در طول» و «اودوس» یعنی «راه» گرفته شده است ، به مفهوم در پیش گرفتن راهی برای رسیدن به هدف و مقصودی بانظم و توالی خاص اشاره دارد.

اصطلاح روش هم به خود راه اشاره دارد و هم به قواعد و ابزارهای رسیدن به آن.

در معنای کلی تر ،  روش هرگونه ابزار مناسب برای رسیدن به مقصود است.

در عین حال ، هر روشی به مقتضای ماهیت خود ، محدودیتهایی دارد.

هیچ روشی به شکل مطلق خوب یا بد، کامل یا ناقص و یا ممدوح یا مذموم نیست.

همه روشها از جهاتی دارای نقاط مثبت و از جهاتی دارای نقاط منفی اند.

این احتمال هم وجود دارد که روشی خاص در ارتباط با شرایط یا موضوعی ویژه کارآمدی بیشتری داشته باشد.

بر اساس برخی از منابع ، یعنی مجموعه مرحله به مرحله انجام یک فعالیت که سبب ایجاد اثری می شود. روش ، خط مشی معقول و منظم برای رسیدن به یک هدف معین است.

از منظر دیگر روش شناسی ، مطالعه منظم و منطقی اصولی است که کاوش علمی را راه

بری می کند.

از این دیدگاه ، روش شناسی به عنوان شاخه ای  از منطق و یا حتی فلسفه است .

دیدگاهی دیگر روش شناسی را شاخه ای از علم می داند.

در مقابل تالکوت پارسونز معتقد است که روش شناسی در اصل با روش های پژوهش تجربی نظیر آمار شناسی ، مطالعه موردی، مصاحبه و غیر سر و کار ندارند، بلکه ملاحظه زمینه های کلی برای اعتبار کار علمی است.

روش شناسی دقیقا یک رشته فلسفی و نه دقیقا رشته علمی است.

در عین حال، گاهی منظور از روش ، هرگونه ابزار مناسب برای رسیدن به مقصود است.

روش ممکن است به مجموعه طرقی که انسان را به کشف مجهولات هدایت میکند ، مجموعه قواعدی که هنگام بررسی و پژوهش به کار میروند و مجموعه ابزار و فنون ای که آدمی را از مجهولات به معلومات راهبری میکند، نیز اطلاق شود.
دکارت ، روش را راهی می داند که به منظور دستیابی به حقیقت در علوم باید پیموده شود.

در عرف دانش مجموعه شیوه ها را تدابیری دانسته که برای شناخت حقیق

ت و احتراز از باطل به کار برده میشود.

به طور دقیق تر روش به سه چیز قابل اطلاق است:

1-مجموعه راه هایی که انسان را به کشف مجهولات و حل مشکلات هدایت می کنند
2-مجموعه قواعدی که هنگام بررسی و پژوهش واقعیات باید به کار رود
3-مجموعه ابزار یا فرونی که انسان را از مجهولات به معلومات راهبری می نمایند.

مشاهده میشود که روش ، لازمه تولید دانش است و هیچ دانشی بدون روش قابل تصور نیست.