اهداف تحقیق
در اجرای پژوهش های علمی محقق پس از بیان مسئله تحقیق به بیان اهداف تحقیق می پردازد.
اهداف تحقیق خلاصه آنچه که بایستی با انجام مطالعه به آن دست یافت را بیان میکند.
هدف تحقیق در واقع پاسخگویی به یک نیاز است، نیازی که در ارتباط با مسئله تحقیق است.
در مسئله تحقیق مجهولی نهفته است، پاسخ به مجهول نیاز تحقیق تلقی می شود.
•بیان هدف های تحقیق چهار مزیت دارد:
1- باعث توجه به جنبه ها و متغیر های اصلی مسئله تحقیق می شود.
2- تفاوت مطالعه مورد نظر با دیگر مطالعات روشن می شود و از گردآوری اطلاعات تکراری و غیر ضروری جلوگیری می کند.
3- به محقق امکان می دهد ک اطلاعات مورد نیاز خود را بطور دقیق تشخیص دهد، که این امر انجام تحقیق را آسان می کند.
4- به محقق در طراحی روش تحقیق، نحوه گردآوری، تحلیل و تفسیر اطلاعات کمک می کند.
هدف های تحقیق به دو دسته تقسیم می شوند:
الف) هدف کلی
در هدف کلی محقق به همه جنبه ها، متغیر ها و ابعاد تحقیق اشاره می کند.
عقیده بر این است که هدف کلی تحقیق در واقع همان عنوان تحقیق است.
برای مثال، در تحقیقی با عنوان“ رابطه میان انگیزش، منبع کنترل، و پیشرفت تحصیلی دانشجویان….“ هدف کلی تحقیق، بررسی و شناسایی ارتباط بین متغیر های انگیزش، منبع کنترل، و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان است.
هدف کلی دیگر تحقیق پیشنهاد ها و رهنمود هایی است که بر اساس یافته ها و نتایج تحقیق ارائه می شود.
• ب) هدف اختصاصی
• هدف اختصاصی که به آن هدف جزیی یا ویژه نیز می گویند. از بطن هدف کلی بیرون می آید.
• معمولا هر هدف کلی به چند هدف اختصاصی قابل تفکیک است، و در اصل به جنبه ها و متغیر های حاصل از هدف کلی توجه دارد.
• هر یک از هدف های اختصاصی به جنبه خاصی از هدف کلی تاکید می کند، از این رو،
هدف های اختصاصی عینی تر و از نظر تعداد، در مقایسه با هدف کلی، بیشتر است.
هدف های اختصاصی مثال قبل:
1- تعیین رابطه میان انگیزش و پیشرفت تحصیلی
2- تعیین رابطه میان منبع کنترل و پیشرفت تحصیلی
3- مقایسه انگیزش دانشجویان دختر و پسر
4- مقایسه منبع کنترل دانشجویان پسر و دختر
• ویژگی های هدف تحقیق مناسب
1- هدف باید ارزشمند باشد.
(انجام تحقیق برای تحقق هدفهای بی ارزش روا نیست)
2- هدف باید منطقی باشد.
(هدف تحقیق باید با یافته های علمی همسو باشد)
3- هدف باید قابل تحقیق و امکان پذیر باشد.
4- هدف باید واقع بینانه باشد.
(محقق در نوشتن هدفهای تحقیق باید به توانایی های علمی، وضعیت زمانی و مکانی و سایر امکانات تحقیق توجه کندو هدف های قابل دسترس و واقع بینانه انتخاب نماید)
5- هدف باید روشن، دقیق و قابل درک باشد.
( با استفاده از فعل های رفتاری می توان هدفهای روشن، دقیق و قابل درک بیان کرد. توصیه می شود که در نوشتن هدف های تحقیق از فعل های رفتاری مانند شناختن، تعیین کردن، مقایسه کردن، شرح دادن و… استفاده شود)
نقش نظریه در تحقيق کدام است وفرایند تحقیق چیست؟ –( قسمت چهارم )–
