حاشیه نویسی
یکی از کارهای مهمی که در خلاصه نویسی می توانید انجام دهید این است که حاشیه نویسی کنید.
حاشیه نویسی با هدف انتقال مجموعه ای از مطالب مهم و خلاصه شده از متنی است که شما مطالعه کرده اید.
در حاشیه نویسی می توانید:
کلیدی‌ترین جمله هر پاراگراف را استخراج و به زبان خودتان در حاشیه کتاب یا جزوه یادداشت کنید.
برای انجام این کار در پایان هر پاراگراف از خودتان بپرسید که این پاراگراف قصد داشت چه مطلبی را به من بیاموزد؟
آن را در یک جمله و با زبان خودتان نه به صورت کتابی بیان کرده و یادداشت نمایید.
به علاوه می توانید سوال ، انتقاد یا هر مطلب دیگری را که مربوط به همان موضوع است و در جای دیگری خوانده اید حاشیه نویسی کنید .
این فرایند به تمرکز فکر ، دقت و یادگیری بهتر کمک میکند.
دسته بندی
یکی دیگر از روشهای مهم خلاصه نویسی:
به کارگیری این روش برای مباحثی مانند تاریخ ،ادبیات و احادیث درس دین و زندگی که شامل دسته ها و طبقه بندی های مختلف است بسیار مفید است.
روش این کار نیز به این صورت است که :
باید مطالب مختلفی را که می‌توان در یک طرف قرارداد در یک راستا نوشت و آنها را دسته بندی کرد.
به عنوان مثال می‌توانید شاعران را بر حسب سبک و احادیث را بر اساس اشخاص دسته بندی نمود.
یادداشت برداری
اصلی ترین نوع خلاصه نویسی یادداشت برداری است که می تواند کمک بسیاری به یاد گیری طولانی مدت و همینطور صرفه جویی در وقت شما کند.
یادداشت برداری عبارت است از:
برداشت کلیدی ترین مفاهیم هر مطلب و ثبت آن در دفترچه جداگانه به شیوه‌ای خاص که در مرور های آتی کارایی داشته باشد.
هر برگه یادداشت برداری شده باشد باید دارای دو ویژگی مهم باشد:
- باید خلاصه و کلیدی باشدیعنی آنچه را که یادداشت می‌کنید باید حجم بسیار کمتر از آنچه که در متن اصلی موجود است باشد
- یادداشت برداری تداعی‌گر بودن یادداشت هاست.یعنی همه آنچه را چه پاراگراف و متن قصد انتقال آن را داشت به شما انتقال دهد و یادآوری نماید به بیان ساده یادداشت ها باید مفید اما مختصر باشند.
ممکن است که در ابتدا شما در انجام هر یک از این روش های خلاصه نویسی با مشکل مواجه شوید.
اما اگر بخواهید و اراده کنید حتماً می‌توانید به تدریج مطالب را به بهترین شکل ممکن خلاصه برداری کنید.
نکات مهم در خلاصه نویسی
یکی از راه های کارا کردن یادداشت ها به به هنگام ثبت کلمات مهم به کار نگرفتن کلمات اضافی است.
در خلاصه نویسی هرقدر اطلاعاتی با کلمات کمتر و عبارتهای کوتاهتر نقل شود، کارایی بالاتر است.
بنابراین هنگامی که اطلاعات نسبتا زیادی در چند کلمه خلاصه کنیم یادداشت های شما کارا تر هستند.
در یادداشت ها باید هدفتان این باشد ،که حتی الامکان مطالب مختلف اعم از درس معلم ،کتاب و جزوه را در جمله های کوتاه و مفید بگنجانید.
این کار سبب می‌شود، که توجه شما صرفاً به اطلاعات مهم متمرکز شود.
